DOĞUŞ TEORİLERİ, PARTİ TİPOLOJİLERİ VE KURUMSALLAŞMA ÖLÇÜTLERİ BAĞLAMINDA DEMOKRAT PARTİ (1946) ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Özet

Demokrat Parti (1946), çok partili sisteme geçiş sürecinde oynadığı kritik rolden dolayı, Türk Siyasal Hayatı açısından önemli bir partidir. Bu çalışmanın temel amacı; doğuş teorileri, parti tipolojileri ve kurumsallaşma ölçütleri çerçevesinde Demokrat Parti (1946) üzerine bir değerlendirme yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda şu sorular cevaplanmaya çalışılmıştır: "Parti, doğuş teorileri çerçevesinde hangi teoriler ile açıklanabilir? Partinin parti tipolojileri açısından yeri neresidir? Parti, kuramsallaşma bağlamında nasıl değerlendirilebilir? Bu doğrultuda partinin tarihsel arka planı, doğuşu, kurumsallaşma düzeyi, tipolojileri ayrı bölümler dahilinde hazırlanmıştır. Çalışmada tercih edilen metodoloji betimsel araştırma yöntemidir. Nihayetinde, veriler yorumlandığında şu sonuçlara ulaşılmıştır: parti; modernleşme, meşruiyet ve katılma krizleri, parlamento içerisinde doğan partiler kategorilerine dahil edilebilmektedir. Ayrıca parti, tipolojik olarak kadro ve kitle partisi özellikleri sahip olmakla birlikte, çoğunlukla kadro partisi özelliğini taşımakta ve hepsini yakala partisi özelliği de göstermektedir. Son olarak, partinin kurumsallaşma ölçütleri çerçevesinde uyarlanabilirlik, karmaşıklık ve tutarlılık yönlerinden zayıf; özerklik yönünden ise kuvvetli olduğu görülmüştür