KATILIM BANKALARI İLE MEVDUAT BANKALARININ FİNANSAL PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Özet

5411 sayılı düzenlemeyle birlikte Türkiye’de faizsiz sistem kapsamında faaliyet gösteren bankaların statüsü de mevduat bankaları gibi kabul edilmiş ve bu kurumlar katılım bankaları adıyla faaliyete devam etmişlerdir. Bu gelişme alternatif bankacılık sistemi sunma amacı taşıyan faizsiz bankaların rekabet edebilirliklerinin artırılması yönünde önemli bir adım atmıştır. Ayrıca Vakıf Katılım Bankası ve Ziraat Katılım Bankası’nın sisteme dâhil olması katılım bankacılığı hizmetlerinin devlet eliyle yürütülmesini ve katılım bankacılığının daha da gelişmesini sağlamıştır. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’de faaliyet gösteren katılım bankaları ile mevduat bankalarının finansal performansları çeşitli göstergeler açısından 2016 yılı için istatistiksel olarak karşılaştırmaktır. Analiz için 22 bankanın yıllık finansal tablo verileri, kullanılarak elde edilen sermaye yapısı, kârlılık ve aktif kalitesine ilişkin oranlar bağımsız örneklem t-testi ve Mann Whitney-U testi ile incelenmiştir. Sonuç olarak, istatistiksel olarak anlamlı olmamakla birlikte kârlılık, aktif kalitesi ve özsermaye oranı açısından mevduat bankalarının, kaldıraç ve aktif büyüme oranı açısından da katılım bankalarının daha yüksek performans gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca, aktif büyüklüğü mevduat bankalarında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde ve daha yüksek ortaya çıkmıştır. Çalışmada, Türkiye’deki düşük kârlılık oranlarına rağmen katılım bankalarının aktiflerinin dünyadaki örnekleriyle benzer şekilde mevduat bankalarından daha hızlı büyümesi dikkat çekicidir. Analiz bulgularının, kâr maksimizasyonu amacını taşıyan mevduat bankalarının aksine, katılım bankalarının, faizsiz finans ilkeleri kapsamında toplanan fonların reel ekonomiye kazandırılması suretiyle ihtiyaç duyan birimlere dağıtılması ve kârın yanı sıra zararın da paylaşılması amaçlarıyla örtüştüğü söylenebilir.