Vergi Uyumu ve Vergiye Uyum Sağlayan Mükelleflere Tanınan Vergi Teşvikinin Değerlendirilmesi

Özet

Vergiler, vergi mükellefi olan kişilerin kullanılabilir gelirlerini azalttıkları için kişiler vergi ödeme hususunda istekli davranmayabilmektedirler. Vergi mükellefleri hissettikleri vergi yükü ve vergi baskısından dolayı vergi kaçırma, vergiden kaçınma, vergi borcunu erteletme vergi borcunu geciktirme gibi birtakım tutum ve davranışlar içerisinde bulunabilmektedirler. Yine dönem dönem yapılan kanuni düzenlemelerle getirilen mali yapılandırmalar nedeniyle vergi mükelleflerinin mükellefi oldukları vergileri usulünce ve zamanında ödememe eğilimleri artabilmektedir. Böyle bir durumda vergi uyumu yüksek olan, vergilerini düzenli bir biçimde ödeyen ve bu konuda iyi niyetini belli eden vergi mükellefleri açısından vergi adaletsizliği doğabilmektedir. Dahası, zaman zaman vergiye uyumlu kişilerin vergiye uyumsuzluk gösterme eğilimlerinin artmasına neden olabilmektedir. Bu kapsamda 27.05.2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 301 Seri Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde değişiklik yapan 312 Seri Numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile vergiye uyumlu olan gelir vergisi ve kurumlar vergileri mükelleflerine yıllık matrahlarından %5’lik bir indirim yapabilme imkânı tanınmıştır. Söz konusu vergi teşvikinden yararlanma şartları ise anılan tebliğ ile düzenlenmektedir. Bu çalışmada, bilimsel araştırma yöntemlerinden nitel yöntem olan betimsel araştırma yöntemi kullanılarak dokümantasyon tekniği ile analiz yapılmıştır. Çalışmada vergiye uyumlu, diğer bir ifadeyle vergiye ilişkin şekli ve maddi yükümlülüklerine uyan, mükelleflere tanınan vergi indimi tüm yönleriyle ele alınarak değerlendirilmiştir.