Bir Taarruz, Üç Ricat: Sina-Filistin Cephesi Bozgunu ve Mustafa Kemal Paşa

Özet

1914-1918 yılları arasında cereyan eden Birinci Dünya Savaşı Türk tarihi açısından önem arz ettiği kadar Ortadoğu tarihi açısından da önemli bir yere sahiptir. Osmanlı Devleti bu savaşta; Kafkasya, Irak, SinaFilistin, Hicaz-Yemen, Çanakkale, İran, Galiçya, Balkanlar gibi birçok farklı yerde savaşmış, bazılarında yenilmiş ve geri çekilmiş olmasına rağmen hiçbir yenilginin sonucu Sina-Filistin Cephesi gibi yıkıcı olmamıştır. Bu yenilgi Osmanlı Devleti’ni Mondros Mütarekesi’ni imzalamaya götüren sebeplerin en başında yer almıştır. Sina-Filistin Cephesi’nde Osmanlı orduları savaşın başından itibaren genel olarak bir çekilme eğiliminde olsalar da bu geri çekilme hiçbir zaman 1918 Eylülünde yaşanılan savaş sonrasında olduğu gibi bir bozgun seviyesine çıkmamıştır. 1918 Eylül ayında SinaFilistin Cephesi’nde yeni bir teşkilatlanmaya gidilerek IV. VII. ve VIII. Ordular Yıldırım Ordular Gurubu adı altında Otto Liman von Sanders’in komutasına girmiştir. Cephenin sağında VIII. Ordu, solunda IV. Ordu merkezde ise VII. Ordu bulunmaktaydı. IV. Ordu Komutanı Cemal Paşa, VII. Ordu Komutanı Mustafa Kemal Paşa, VIII. Ordu Komutanı Cevat Paşa 19 Eylül 1918’de başlayan İngiliz taarruzu karşısında tutunamamış, VIII. Ordu tamamen dağılmış, VII. Ordu ise Şeria Doğusuna çekilmeye mecbur kalmıştır. Geri çekilme esnasında IV. Ordu da dağılmış ve nihayetinde VII.Ordu ancak Haleb’in kuzeyinde İngilizler’i durdurmayı başarmıştır