TÜRKİYE'DE TARIM, GIDA VE ENERJİ SEKTÖRLERİNİN YAPISAL ANALİZİ: BİR GİRDİ-ÇIKTI MODELİ

Özet

Enerji hem bir faktör hem de bir hızlandıran olarak ekonomik büyüme sürecinde temel bir role sahiptir. Bilindiği gibi, tarım sektörü de bir ülkenin ekonomik kalkınmasında stratejik bir rol oynamaktadır. Tarım ve enerji sektörleri güçlü endüstriler arası bağlantıları nedeniyle ekonominin önemli itici faktörleri olarak kabul edilmektedirler. Bu çalışmada tarım, gıda ve enerji sektörlerinin Türkiye ekonomisi için önemli itici sektörler olup olmadığı tartışılmaktadır. Bu amaçla, TÜİK' nun 2012 yılı ulusal hesapları ile oluşturduğu Girdi-Çıktı tabloları kullanılmış ve bu tablolar kullanılarak çeşitli çarpanlar türetilmiştir. Çarpan analizine göre, tarım, enerji ve gıda imalat sanayi sektörlerinin istihdam yaratma etkileri oldukça yüksektir. Tarım sektörü, nihai talep artışı durumunda tüm sektörler içinde en yüksek gelir yaratıcı etkiye sahip sektördür. Benzer şekilde, hem doğrudan hem de dolaylı gelir yaratma etkisi çok yüksek olduğundan, enerji sektörü ekonomide anahtar bir role sahiptir. Bu sonuçlar, uygun yatırımlarla büyümeyi teşvik etmek için politika yapıcılara önemli bilgi sağlamaktadır.