LİDERLİK TARZLARI, TÜKENMŞİLİK VE YARATICILIK İLİŞKİSİNİN BELİRLENMESİ: ANKARA’DA OTEL İŞLETMELERİNDE BİR UYGULAMA

Özet

Küreselleşen dünyada bilgi birikimin artması ve teknolojinin hızlı gelişim göstermesi işletmeleri yoğun bir rekabet ortamının içine sürüklemiştir. Teknik alanda faaliyet gösteren işletmeler teknolojiden en iyi şekilde faydalanmaktadır. Ancak hizmet sektöründe faaliyet gösteren işletmeler teknolojiden kısıtlı ölçüde faydalanmaktadırlar. Yüz yüze iletişimin yoğun olduğu turizm sektörü de teknolojiyi kısıtlı ölçüde kullanabilmektedir. Bu doğrultuda otel işletmeleri için insan kaynağından en etkin şekilde faydalanmak birincil amaçlardandır. Özellikle mutfak gibi gelişime açık bir alanda iş görenlerin yaratıcı fikirleri, işletme adına değer sağlayabilecek bir etmendir. Son yıllardaki seyahat eğilimlerinin yiyecek içecek turizmine doğru hızlı bir ilerleyiş içerisinde olması (Arısoy, 2009) dikkate alındığında mutfağın önemi ortaya çıkmaktadır. Mutfaktaki yaratıcılığın etkin olarak kullanılması ve işletmeye rekabet avantajı sağlayabilmesi belirli oranda çalışanın tükenmişlik algısı ve liderlik tarzının belirlenmesiyle mümkün olabilmektedir. Bu çalışmada, liderlik davranışı, tükenmişlik ve işgören yaratıcılığı arasındaki ilişkiler ortaya konulmuştur. Çalışmada tükenmişliğin aşçıların yaratıcılıklarına etkisi, aşçıların hangi tükenmişlik boyutunu yaşadıkları ve liderlik davranışının tükenmişlik ile yaratıcılık arasındaki aracı etkisi incelenmiştir. Ulusal ve uluslararası alanda yapılan literatür taraması ile hazırlanan kavramsal çerçevenin ardından, Ankara’da turizm işletme belgesine sahip dört ve beş yıldızlı otellerde çalışan 320 aşçıya anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Uygulamadan elde edilen veriler Statistical Package for the Social Sciences 22.0 (SPSS) ve Analysis of Moment Structures (AMOS) paket programları kullanılarak analiz edilip yorumlanmıştır. Araştırma sonuçları frekans analizi, tek faktörlü anova testi, t testi, korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre, liderlik davranışı, tükenmişlik ve iş gören yaratıcılığı arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Liderlik davranışlarının ise tükenmişlik ile iş gören yaratıcılığı arasında kısmi aracılık etkisinin olduğu görülmüştür